1
استاد تمام گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور و قائم مقام بانک مرکزی ج.ا.ا
2
مشاور قائم مقام بانک مرکزی
چکیده
مسئله حسابرسی از مسائل مهم در نظام مالی و بانکی ایران است. همچنین عدم حسابرسی مناسب، منجربه افزایش تورم و مشکلات مربوط به توزیع‌درآمد گردیده است. یکی از موضوعات مهم در این زمینه مبنای حسابداری‌تعهدی و نقدی است. بنابراین این مقاله به دنبال مدل حسابداری بهینه به‌منظور تحقق شفافیت، مدیریت کارآمد هزینه و درآمد، و کنترل نقدینگی و تورم است. لذا با‌استفاده از منابع مختلف علمی، و‌با دو روش تحقق اهداف و تطبیق بامبانی اسلامی، به پاسخ این سوال پرداخته شده‌است. نکته مهم این است که حسابداری در بخش بانکی به‌علت قدرت خلق پول بانکها به‌ویژه در شرایط اخیر اقتصاد ایران، دارای تحلیل متفاوتی باحسابداری در دیگر بخشها‌است و‌لذا تغییرات قابل توجهی در این زمینه رخ داده‌است. این تحقیق بعد از بررسی انواع حسابداری و روند تغییرات در بخش بانکی ایران، به برخی مفاهیم مرتبط پرداخته وبعد از آسیب‌شناسی نظام حسابداری، به‌تحلیل انواع مبانی حسابداری بر اساس دورویکرد هدف‌محور و رویکرد تطبیق با مبانی‌اسلامی پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که عمدتا ناترازی بانکها، افزایش نقدینگی، پایه پولی و تورم؛ افزایش بی‌ضابطه هزینه‌ها و کاهش درآمدهای بانکی، افزایش مطالبات غیرجاری، ازآسیب‌های اصلی حسابداری‌تعهدی ایران است. لذا، اولا برای محاسبه سود بانکها باید همواره حسابداری‌نیمه‌تعهدی در نظر گرفته‌شود؛ ثانیا برای شفافیت از حسابداری تعهدی کامل نیز در کنار حسابداری نیمه تعهدی استفاده گردد. ثالثا، همزمان با این روند ناظران بانکی نیز با کمک از کنترل مقداری ترازنامه به منظور کنترل تدریجی درآمدها و هزینه‌ها به صورت واقعی نظارت مناسبی را بر نظام بانکی اعمال نمایند.
)